Το 1907, ο Πάμπλο Πικάσο, μόλις 26 ετών, ζωγραφίζει στο ατελιέ του στη Μονμάρτρη έναν πίνακα που θα προκαλέσει σοκ, θα σκανδαλίσει, αλλά τελικά θα μεταμορφώσει την ιστορία της τέχνης:
«Les Demoiselles d’Avignon» — Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν.
Η ιστορία της δημιουργίας
Ο Πικάσο εργαζόταν πάνω στο έργο αυτό για εννέα μήνες, σχεδιάζοντας εκατοντάδες προσχέδια. Αρχικά σκόπευε να παρουσιάσει σκηνή σε οίκο ανοχής της οδού Αβινιόν στη Βαρκελώνη, όπου οι πέντε γυναικείες μορφές θα περιέβαλλαν δύο άνδρες — έναν ναύτη και έναν ιατρό.
Καθώς όμως προχωρούσε, διέγραψε τους άνδρες και επικέντρωσε αποκλειστικά στις γυναίκες. Οι μορφές γίνονται κοφτερές, παραμορφωμένες, τα πρόσωπα παραπέμπουν σε αφρικανικές μάσκες και η σύνθεση χάνει κάθε ίχνος προοπτικής.
Ο Πικάσο επαναστατεί εναντίον της κλασικής αναπαράστασης — δεν ζωγραφίζει όπως «βλέπει», αλλά όπως αισθάνεται και νοεί τον χώρο και το σώμα.
Ο συμβολισμός
Ο πίνακας εκφράζει την ανησυχία, τη βία και την εσωτερική σύγκρουση της σύγχρονης εποχής. Οι πέντε γυναίκες, με τα αιχμηρά σώματα και τα απρόσωπα βλέμματα, γίνονται σύμβολα της ερωτικής επιθυμίας, του φόβου και της αποξένωσης.
Τα αφρικανικά προσωπεία δεν είναι διακοσμητικά — συμβολίζουν την πρωτόγονη δύναμη και το ένστικτο, αλλά και την παγκόσμια, μη ευρωπαϊκή διάσταση της τέχνης.
Ο Πικάσο επηρεάστηκε βαθιά από τις μάσκες της αφρικανικής τέχνης που είχε δει στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι, τις οποίες θεωρούσε «πνευματικά όπλα ενάντια στα κακά πνεύματα της Δύσης».
Η σημασία του έργου
Όταν παρουσίασε τον πίνακα στους φίλους του, ακόμη και οι πιο τολμηροί καλλιτέχνες —όπως ο Ματίς— σοκαρίστηκαν. Κανείς δεν μπορούσε να κατανοήσει εκείνη την παραμόρφωση και την ωμότητα.
Όμως, λίγα χρόνια αργότερα, το έργο αυτό αναγνωρίστηκε ως η απαρχή του κυβισμού και το πρώτο μεγάλο ρήγμα με την παραδοσιακή δυτική τέχνη.
Σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) και θεωρείται ένα από τα πιο επαναστατικά έργα όλων των εποχών.
Ένα έργο που προκάλεσε και προφήτεψε
«Οι Δεσποινίδες της Αβινιόν» δεν είναι απλώς μια ζωγραφιά — είναι μια κραυγή ελευθερίας.
Ένα έργο που προανήγγειλε τον κυβισμό, τη μοντέρνα τέχνη και τη διάρρηξη του ανθρώπινου βλέμματος.
Ο Πικάσο, μέσα από πέντε γυναίκες, αναδιαμόρφωσε την εικόνα του κόσμου.
Όπως ο ίδιος έλεγε:
«Δεν αναζητώ. Βρίσκω.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου