Στα μέσα του 19ου αιώνα, εκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το βιβλίο «Elements of Geometry and Trigonometry» του Charles Davies, βασισμένο στα έργα του Γάλλου μαθηματικού Adrien-Marie Legendre.
Ένα όνομα στο εξώφυλλο
Σε ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα αντίτυπα, υπάρχει η επιγραφή:
«Joseph Foster, Portsmouth Academy, New Hampshire, 1855.»
Ο Foster ήταν τότε 14 ετών, μαθητής σε μια σχολή που προετοίμαζε νέους για στρατιωτικές και ναυτικές σπουδές.
Το βιβλίο του Davies ήταν ένα εργαλείο εκπαίδευσης στην εποχή της μαθηματικής πειθαρχίας και της γεωμετρικής λογικής — σύμβολο προόδου και επιστημονικού πνεύματος.
Ένα δεύτερο ίχνος, μέσα στον πόλεμο
Οκτώ χρόνια αργότερα, το ίδιο βιβλίο φέρει δεύτερη εγγραφή:
«U.S. Steamer Augusta, off Charleston, S.C., April 17, 1863.»
Η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με την περίοδο της ναυμαχίας του Τσάρλεστον, κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου.
Ο Joseph Foster είχε πλέον ενταχθεί στο Ναυτικό της Ένωσης και βρισκόταν στο ατμόπλοιο Augusta, μια κανονιοφόρο 1310 τόνων με πλευρικούς τροχούς, η οποία συμμετείχε στον ναυτικό αποκλεισμό των Νοτίων.
Το βιβλίο της γεωμετρίας, που κάποτε είχε χρησιμοποιηθεί σε μια σχολική αίθουσα, συνόδευε τώρα τον κάτοχό του σε μια εμπόλεμη θάλασσα.
Αποτελούσε υπενθύμιση ενός διαφορετικού κόσμου, όπου η τάξη, η λογική και οι αποδείξεις μπορούσαν να υπερισχύουν της σύγκρουσης και της αβεβαιότητας.
Από τη γεωμετρία στη ναυτική ιστορία
Μετά το τέλος του πολέμου, ο Foster συνέχισε να υπηρετεί στο αμερικανικό ναυτικό.
Το Augusta, το Acacia και το Commodore MacDonough ήταν τα πλοία με τα οποία υπηρέτησε μέχρι τη λήξη του πολέμου το 1865.
Το τελευταίο βυθίστηκε λίγο μετά τη λήξη των συγκρούσεων, καθώς ρυμουλκείτο από το Port Royal προς τη Νέα Υόρκη.
Από τα προσωπικά αντικείμενα του πληρώματος, μόνο ελάχιστα διασώθηκαν — μεταξύ αυτών, το παλιό βιβλίο γεωμετρίας.
Το νόημα πίσω από ένα σχολικό βιβλίο
Η ιστορία του Elements of Geometry and Trigonometry και των σημειώσεων του Foster φωτίζει μια πτυχή της σχέσης ανάμεσα στη μαθηματική σκέψη και την ανθρώπινη εμπειρία.
Η γεωμετρία υπήρξε για αιώνες η επιστήμη της τάξης, της ακρίβειας και της αιτιότητας.
Μέσα σε εποχές βίας και αβεβαιότητας, η προσήλωση σε τέτοια σχήματα και λογικές ίσως λειτουργούσε ως ψυχικό και νοητικό καταφύγιο — μια μορφή αντίστασης απέναντι στο χάος.
Κληρονομιά
Το βιβλίο του Davies, όπως και τα έργα του Legendre στα οποία βασίστηκε, αντιπροσωπεύουν μια εποχή όπου η εκπαίδευση στα μαθηματικά ταυτιζόταν με την πειθαρχία του νου και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα.
Το γεγονός ότι ένα τέτοιο βιβλίο συνόδευσε έναν νέο άνθρωπο μέσα σε έναν εμφύλιο πόλεμο, δείχνει πόσο βαθιά συνδέεται η μαθηματική γνώση με την ανάγκη του ανθρώπου για τάξη και νόημα.
Πηγή
C. Davies, Elements of Geometry and Trigonometry: From the Works of A. M. Legendre, Revised and Adapted to the Course of Mathematical Instruction in the United States (New York: A.S. Barnes & Co., 1855)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου