“Η Πιθανότητα Δεν Υπάρχει” — Bruno de Finetti και η Υποκειμενική Θεώρηση της Πιθανότητας 🎲

Η προκλητική αυτή φράση, διατυπωμένη από τον Ιταλό στατιστικολόγο και πιθανολόγο Bruno de Finetti, αποτυπώνει την ουσία μιας καινοτόμου και βαθιά φιλοσοφικής θεώρησης της πιθανότητας — αυτής του Υποκειμενισμού (Bayesianism).

Ο de Finetti υποστήριζε ότι η πιθανότητα δεν είναι μια αντικειμενική ιδιότητα του κόσμου, όπως η μάζα ή η θερμοκρασία. Αντίθετα, είναι μέτρο της πίστης ή της πεποίθησης ενός ατόμου σχετικά με την έκβαση ενός αβέβαιου γεγονότος, βασισμένο στις γνώσεις και τα δεδομένα που διαθέτει.

Bruno de Finetti (1906 – 1985)

Με άλλα λόγια, όταν ένας μετεωρολόγος λέει ότι υπάρχει 50% πιθανότητα βροχής, αυτό το ποσοστό δεν “υπάρχει” στα σύννεφα· υπάρχει στον νου του μετεωρολόγου, ως εκτίμηση που βασίζεται στα διαθέσιμα στοιχεία.

Η άποψη αυτή ανατρέπει την παραδοσιακή, “αντικειμενική” προσέγγιση των πιθανοτήτων και τοποθετεί τον άνθρωπο στο κέντρο της στατιστικής ερμηνείας. Η πιθανότητα, λοιπόν, δεν είναι μια απόλυτη, φυσική αλήθεια, αλλά εργαλείο λογικής και κρίσης υπό αβεβαιότητα.