Από την αρχαιότητα, ο άνθρωπος προσπαθεί να κατανοήσει το σύμπαν και τη θέση του μέσα σε αυτό. Η δημιουργία του κόσμου υπήρξε πηγή θαυμασμού και στοχασμού για πολιτισμούς, φιλοσόφους, καλλιτέχνες και επιστήμονες.
Ποια είναι η πηγή της τάξης και της ομορφιάς που βλέπουμε γύρω μας;
Η θεϊκή αρμονία της φύσης
Η Βίβλος ξεκινά με τα λόγια: «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην». Για αιώνες, αυτή η φράση αποτελούσε την κυρίαρχη εξήγηση για την ύπαρξη του σύμπαντος. Η τελειότητα των μαθηματικών νόμων, η αρμονία της φύσης και η ομορφιά της δημιουργίας θεωρούνταν αντανάκλαση του θείου σχεδίου.
Ακόμη και οι μεγάλοι επιστήμονες του παρελθόντος αντιμετώπιζαν την έρευνά τους με θρησκευτικό δέος. Ο Ισαάκ Νεύτωνας, ανακαλύπτοντας τους νόμους της κίνησης και της βαρύτητας, δεν έβλεπε μόνο μαθηματικές εξισώσεις· έβλεπε το δάκτυλο του Θεού. Έγραφε χαρακτηριστικά:
«Η τάξη και η ομορφιά του σύμπαντος μαρτυρούν την ύπαρξη ενός νοήμονος και ισχυρού Όντος».
Η αναζήτηση της αλήθειας μέσα από την ομορφιά
Ο μαθηματικός Hermann Weyl είχε πει:
«Στη δουλειά μου, προσπάθησα πάντα να ενώσω την αλήθεια με την ομορφιά· αλλά όταν έπρεπε να διαλέξω, συνήθως διάλεγα την ομορφιά».
Η επιστήμη συχνά οδηγείται από την αισθητική κομψότητα των θεωριών. Οι νόμοι που περιγράφουν το σύμπαν είναι όμορφοι και αρμονικοί — από την απλή σχέση της βαρύτητας στον Νεύτωνα, έως την κομψότητα της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Και πολλοί βλέπουν σε αυτή την ομορφιά την υπογραφή του Θεού. Γιατί αν το σύμπαν ήταν προϊόν τυχαιότητας, πώς εξηγείται η μαθηματική του συμμετρία;
Από τον Νεύτωνα στον Αϊνστάιν
Ο Νεύτωνας αποκάλυψε τους νόμους που συνδέουν τον ουρανό με τη γη. Εξήγησε τις κινήσεις των πλανητών, τις παλίρροιες και την ισορροπία του ηλιακού συστήματος. Για τον ίδιο, η επιστήμη δεν αναιρούσε τον Θεό· τον επιβεβαίωνε.
Δύο αιώνες αργότερα, ο Αλβέρτος Αϊνστάιν ήρθε να επεκτείνει αυτή τη θεώρηση. Με τη θεωρία της γενικής σχετικότητας, αποκάλυψε ένα σύμπαν δυναμικό, ελαστικό, σχεδόν «ζωντανό». Και όμως, παρά τον ριζοσπαστισμό των ιδεών του, ο Αϊνστάιν έβλεπε πίσω από όλα αυτά μια υπέρτατη νοημοσύνη:
«Ο Θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν».
Επιστήμη και πίστη: δύο δρόμοι προς την ίδια αλήθεια
Η επιστήμη αναζητά το πώς. Η πίστη αναζητά το γιατί. Αντί να συγκρούονται, αλληλοσυμπληρώνονται. Η επιστήμη αποκαλύπτει την αρμονία του κόσμου· η πίστη μάς καλεί να στοχαστούμε για την πηγή αυτής της αρμονίας.
Κάθε νέος νόμος που ανακαλύπτουμε, κάθε συμμετρία που παρατηρούμε, κάθε ομορφιά που αντικρίζουμε, μπορεί να ιδωθεί ως ένα παράθυρο προς το θείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου