Παράδοξο του Ταξί, Παράγοντες Μη Ορθολογικής Συμπεριφοράς και Η Συμπεριφορική Οικονομία

Από το Παράδοξο του Οδηγού Ταξί στη Συμπεριφορική Οικονομία

Κι αν οι αποφάσεις μας δεν ήταν τόσο ορθολογικές όσο νομίζουμε;

🚕 Το Παράδοξο του Ταξί

• Οι οδηγοί ταξί συχνά παρατείνουν τις βάρδιες τους όταν οι πελάτες είναι λίγοι, προσπαθώντας να φτάσουν την ημερήσια ποσόστωσή τους.
• Αντίθετα, όταν έχει πολλή δουλειά, τελειώνουν στην ώρα τους, ικανοποιημένοι που τα κατάφεραν εύκολα.
• Αν το σκεφτεί κανείς ψύχραιμα, θα ήταν πιο συμφέρον να εργάζονται περισσότερο τις καλές μέρες και να ξεκουράζονται τις ήσυχες.
• Αυτό αποτελεί μια περίπτωση μη ορθολογικής απόφασης, με βάση ψυχολογικά φίλτρα και όχι τη βέλτιστη στρατηγική.

Αυτή είναι απλώς μια περίπτωση από σχολικό βιβλίο και το επάγγελμα φυσικά έχει τον δικό του τρόπο να κάνει τα πράγματα και τους δικούς του κανονισμούς.

🤔 Παράγοντες Μη Ορθολογικής Συμπεριφοράς

Ποιοι είναι οι παράγοντες που μας απομακρύνουν από τη λογική;

• Αδράνεια, αναβλητικότητα
• Κακή αντίσταση στον πειρασμό
• Αποστροφή στην απώλεια
• Υποκειμενική ερμηνεία των γεγονότων
• Η διάθεση της Δευτέρας ή της Παρασκευής
• Ο σεληνιακός κύκλος (;)
• Και άλλοι ψυχολογικοί ή κοινωνικοί παράγοντες

📚 Συμπεριφορική Οικονομία

• Το 1978, ο Χέρμπερτ Σάιμον εισήγαγε την έννοια της περιορισμένης ορθολογικότητας: οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τα πάντα και δεν δρουν μόνο με σκοπό τη μέγιστη ευημερία.
• Το 1982, ο Ντάνιελ Κάνεμαν ασχολήθηκε με την ανθρώπινη κρίση και τη λήψη αποφάσεων υπό αβεβαιότητα.
• Και οι δύο έχουν τιμηθεί με Νόμπελ Οικονομικών.
• Σήμερα, η συμπεριφορική οικονομία είναι εξαιρετικά δημοφιλής. Μελετά πώς ψυχολογικοί μηχανισμοί επηρεάζουν την οικονομική σκέψη και τις αποφάσεις.

💡 Εφαρμογή στην Πράξη

• Προσφορά προεπιλεγμένων επιλογών στους πολίτες που μπορούν να αποδεχθούν ή να αρνηθούν.
• Παράδειγμα: Σε εργαζόμενους προτείνεται ένα πλάνο αποταμίευσης για το μέλλον.
• Είναι ελεύθεροι να το αρνηθούν, αλλά οι περισσότεροι το αποδέχονται παθητικά.

Αναφορά από άρθρο της εφημερίδας Les Echos: Στις ΗΠΑ, εργαζόμενοι καλούνται να διαθέσουν μέρος των μελλοντικών αποδοχών τους σε πρόγραμμα αποταμίευσης. Μετά από λίγα χρόνια, η συμμετοχή έχει εκτοξευθεί!