🧠 Το 90% Όλων των Επιστημόνων που Έζησαν Ποτέ Είναι Ζωντανοί Σήμερα

Ένα άρθρο για τη δύναμη της εκθετικής ανάπτυξης στην επιστήμη και γιατί αυτό το στατιστικό στοιχείο μας αφορά όλους.

---

🔍 Μια Στατιστική που Αξίζει την Προσοχή μας

Ακούγεται απίστευτο, αλλά σύμφωνα με μια ευρέως διαδεδομένη εκτίμηση, το 90% όλων των επιστημόνων που έζησαν ποτέ στον πλανήτη είναι ζωντανοί σήμερα.

Αυτή η φαινομενικά υπερβολική διατύπωση αποδίδεται στον Derek de Solla Price, ιδρυτή της επιστημονικής περιοχής της επιστημομετρίας — της μελέτης της ίδιας της επιστήμης.

Αν αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να ισχύει κάτι τέτοιο, η απάντηση βρίσκεται στη δύναμη της εκθετικής αύξησης.

---

📈 Η Επιστήμη Εκρήγνυται

Ας ρίξουμε μια ματιά στους αριθμούς:

• Ο αριθμός των κατόχων διδακτορικού παγκοσμίως έχει αυξηθεί εκθετικά τον τελευταίο αιώνα. Από τη δεκαετία του 1980 και μετά, η Κίνα και η Ινδία έχουν προστεθεί δυναμικά στο επιστημονικό οικοσύστημα, ενισχύοντας την παγκόσμια παραγωγή γνώσης.

• Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις διπλασιάζονται περίπου κάθε 9 χρόνια.

• Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας συνεχίζουν να κατατίθενται με ρυθμό που μοιάζει με τον αρχικό ρυθμό της επιστημονικής επανάστασης.

Η εκθετική ανάπτυξη μοιάζει με το περίφημο πρόβλημα της σκακιέρας και των κόκκων ρυζιού: στην αρχή όλα φαίνονται διαχειρίσιμα, αλλά σύντομα τα μεγέθη εκτινάσσονται πέρα από κάθε φαντασία.

---

❓ Πραγματική Πρόοδος ή Στατιστικό Τρικ;

Μπορεί κάποιος να αντιτείνει:
– «Ναι, αλλά μήπως η επιστήμη δεν είναι πια τόσο ποιοτική όσο παλιά;»
Ή:
– «Δεν έχουμε εξαντλήσει τα μεγάλα, εύκολα προβλήματα;»

Οι αντιρρήσεις είναι βάσιμες, όμως η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη:

• Η επιστήμη χτίζεται σωρευτικά πάνω στα προηγούμενα ευρήματα, με τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η υπολοαγιστική βιολογία και τα δίκτυα συνεργασίας να πολλαπλασιάζουν την αξία και των μικρών ανακαλύψεων.

• Ακόμη κι αν το ποσοστό των αναπαραγώγιμων ερευνών έχει μειωθεί, ο συνολικός όγκος της επιστημονικής παραγωγής είναι τόσο μεγάλος που η απόλυτη ποσότητα χρήσιμης γνώσης συνεχίζει να αυξάνεται εντυπωσιακά.

---

🔮 Τι Μας Περιμένει;

Ζούμε σε μια εποχή όπου εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται αποκλειστικά για την ανακάλυψη νέας γνώσης. Ποτέ στην ιστορία δεν υπήρξε κάτι αντίστοιχο. Αυτό μεταμορφώνει όχι μόνο την τεχνολογία, αλλά και τον τρόπο που σκεφτόμαστε, ζούμε και αντιμετωπίζουμε τις παγκόσμιες προκλήσεις.

Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, θα χρειαστούμε νέες δομές για να διαχειριστούμε, να αξιολογήσουμε και να κατανοήσουμε τη γνώση — όχι απλώς περισσότερη πληροφορία, αλλά περισσότερη σοφία.

---

🧩 Μαθηματικός Προβληματισμός 

Αν η επιστημονική γνώση διπλασιάζεται κάθε 15 χρόνια και σήμερα βρισκόμαστε στο έτος 2025, πόσες φορές έχει διπλασιαστεί από το 1900 μέχρι σήμερα;
Και πόση ήταν αναλογικά η επιστημονική γνώση το 1900, αν σήμερα θεωρούμε ότι είναι "100";