Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025

Ομάρ Καγιάμ: Ποιητής, Φιλόσοφος και Μαθηματικός

Στο βιβλίο του «Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας», ο Μπέρτραντ Ράσελ περιγράφει τον Ομάρ Καγιάμ ως «τον μόνο άνθρωπο που γνώρισα ποτέ που ήταν ταυτόχρονα ποιητής και μαθηματικός». Και πράγματι, ο Ομάρ Καγιάμ (1048-1131) δεν ήταν μόνο ένας σπουδαίος μαθηματικός, αλλά και αστρονόμος, γιατρός, φιλόσοφος και βαθύς στοχαστής.

Ο πολυδιάστατος λόγιος

Ο Καγιάμ δεν περιορίστηκε στα μαθηματικά. Η ποιητική του συλλογή Ρουμπαγιάτ, με πάνω από 500 τετράστιχα, είναι σήμερα παγκοσμίως γνωστή και αγαπητή. Ίσως χωρίς αυτήν, η φήμη του να είχε ξεθωριάσει, καθώς οι μαθηματικές του συνεισφορές ήταν λιγότερο διαδεδομένες.

Ο Όσκαρ Ουάιλντ αποκάλεσε τα Ρουμπαγιάτ «αριστούργημα τέχνης», βάζοντάς τα δίπλα στα σονέτα του Σαίξπηρ. Τα ποιήματά του εξερευνούν θέματα όπως η ζωή, η αγάπη, η θρησκεία και η φύση, ενώ παράλληλα προσκαλούν τον αναγνώστη να σκεφτεί πώς να ζήσει μια καλή ζωή.

Η μαθηματική κληρονομιά

Σε ηλικία μόλις 22 ετών, ο Καγιάμ δημοσίευσε σημαντικό έργο στην άλγεβρα, προτείνοντας γεωμετρικές λύσεις σε αλγεβρικές εξισώσεις.

Το 1073 κλήθηκε στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων, το Ισφαχάν, για να αναπτύξει το Ημερολόγιο Τζελαλί, ένα εξαιρετικά ακριβές ηλιακό ημερολόγιο που ακόμα και σήμερα θεωρείται πιο ακριβές από το Γρηγοριανό.

Μια ζωή γεμάτη στοχασμό

Μετά τον θάνατο του σουλτάνου Μαλίκ Σαχ, ο Καγιάμ κρύφτηκε για σχεδόν 20 χρόνια, αλλά συνέχισε να ασχολείται με την επιστήμη και την ποίηση.

Συμβούλευε να ζούμε τη ζωή στο έπακρο, να απολαμβάνουμε το παρόν και να είμαστε προετοιμασμένοι για τον θάνατο, συνειδητοποιώντας την παροδικότητα της ύπαρξης.

Μια κληρονομιά που ζει

Ο τάφος του βρίσκεται στη Νισαπούρ, σε έναν οπωρώνα που ανθίζει δύο φορές το χρόνο, μια συμβολική επιλογή που αντανακλά το βάθος του χαρακτήρα του.

Ας θυμηθούμε τον Ομάρ Καγιάμ μέσα από ένα από τα διάσημα τετράστιχά του:

«Αναζητούσα τον παράδεισο και την κόλαση, πέρα από αυτόν τον κόσμο και την αιωνιότητα.
Μια μεγαλοπρεπής φωνή αντήχησε στους ουρανούς:
«Τι ψάχνεις; Ο παράδεισος και η κόλαση είναι μέσα σου!»»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου